بگذاریم خیابان ها نفس بکشند
به گزارش وبلاگ پلاک 9، نفیسه مجیدی زاده:انسان موجود عجیبی است و دنیای عجیبی دارد. روزی چنان شیفته ماشین می گردد که روزی را به عنوان روز جهانی خودروسازی نام گذاری می نماید تا این اختراع بزرگ خود را جشن بگیرد.
اما آرام آرام از تجربه های زندگی درس می گیرد و سال ها بعد نام آن را تغییر می دهد تا نسل های بعدی آن روز را به عنوان روز دنیای بدون خودرو به خاطر بسپارند و برای یک روز هم که شده خودروهای کم تری در خیابان های دنیا حرکت نمایند!
22 سپتامبر یا 31 شهریور، همان روز است؛ روزی که قدیم ترها روز دنیای خودروسازی بود و حالا روز دنیای بدون خودرو نام گرفته تا در این روز، مردم تشویق شوند برای سفرهای درون شهری، کم تر خودروهای شخصی را به خیابان بیاورند و اگر می توانند پیاده روی نمایند یا در حد امکان از وسایل نقلیه عمومی و یا دوچرخه برای رفت وآمد درون شهری استفاده نمایند.
ماجرای روز دنیای بدون خودرو از پویشی ملی در سال 1997 میلادی در انگلیس شروع شد. سال بعد، یعنی 8991، مردم فرانسه با شعارمن، بدون ماشین در شهر آن پویش را ادامه دادند و در سال 2000 میلادی هم کمیسیون اروپا این روز را در سراسر اروپا به رسمیت شناخت. سپس روز بدون خودرو دنیای شد و حالا 2500 شهر از 50 کشور دنیا، عضو این پویش هستند.
- یکی از 2500شهر
محمد درویش، کنشگر، فعال محیط زیست و عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در گفت وگو با هفته نامه دوچرخه در این مورد می گوید: روز دنیای بدون خودروی سال جاری برای ما این ویژگی را دارد که برای اولین بار ایران هم به این پویش دنیای پیوسته و حالا تهران هم یکی از2500 شهری است که عضو این پویش هستند.
تاکنون در ایران استقبال بسیار خوبی از این روز شده و قرار است بسیاری از مقامات کشور از دوشنبه 25 شهریور تا یک شنبه 31 شهریور که هفته بدون خودرو است از وسایل حمل و نقل عمومی یا دوچرخه استفاده نمایند.
- سه شنبه های بدون خودرو
البته برای ایران این اولین تجربه نیست و از چهار سال قبل سه شنبه های بدون خودرو در شهرهای ایران در حال اجراست.
محمد درویش، معتقد است که بخش مهمی از استقبال گسترده مردم ایران از روز دنیای بدون خودرو به پویش سه شنبه های بدون خودرو در ایران مربوط می گردد؛ پویشی که از آذر 1394، جوانی اراکی به نام محمد بختیاری آن را شروع و عنوان نمود.
او می گوید: این جوان اراکی می تواند الگوی خوبی برای نوجوانان باشد. از زمان شروع این پویش، بیش از هزار کیلومتر جهت دوچرخه سواری در شهرهای کشور ایجاد شده است. این پویش در 183 شهر ایران در حال اجراست و یکی از طولانی ترین و مردمی ترین پویش هایی است که چهار سال دوام داشته است؛ درحالی که پویش ها، معمولاً عمر زیادی ندارند و زود فراموش می شوند.
- شهرداران و محیط زیست
شاید آن روز که خبر پویش سه شنبه های بدون خودرو منتشر شد، کم تر کسی فکر می کرد روزی پای این پویش و موضوع استفاده از دوچرخه به انتخاب شهرداران نمونه کشور هم باز گردد، اما سال جاری این رخ داده است. به گفته درویش، آذر سال جاری قرار است وزیر کشور سه شهردار نمونه کشور را انتخاب، معرفی و از آن ها تقدیر کند و فعالان این پویش توانستند از منظر محیط زیست بر این انتخاب تأثیر بگذارند.
این فعال و پژوهشگر محیط زیست می گوید: در انتخاب شهردارهای برتر اولویت ها کمی تغییر نموده و شهردار بهتر کسی است که جهت دوچرخه سواری ایمن یا ایستگاه های دوچرخه بیش تری ایجاد نموده باشد و یا توانسته باشد مبلمان شهری را از وضعیتِ خودرومحوری به محیط زیست محوری تغییر دهد، در حالی که قبلاً بهترین شهرداران کسانی بودند که پل می زدند و یا خیابان های بیش تری می ساختند.
- مسئله تک سرنشین ها
مشارکت در پویش هایی مانند سه شنبه های بدون خودرو یا روز دنیای بدون خودرو، برای نوجوانان مخصوصاً در فصل مدرسه سخت است، چون در بسیاری از مدرسه ها امکان رفت وآمد با دوچرخه وجود ندارد.
محمد درویش در این زمینه می گوید: در پویشی دیگر هدفمان این است که مردم کم تر با خودروهای تک سرنشین به خیابان ها بیایند و به جای آن از روش های جایگزین استفاده گردد؛ روش هایی مثل خودروی اشتراکی، وسایل حمل ونقل عمومی، دوچرخه سواری و یا پیاده روی... چون مهم ترین معضل شهرهای ما، شمار زیاد خودروهای تک سرنشین است. در تهران، 2/44درصد خودروها تک سرنشین هستند.
- مدرسه های فعال
از درویش می پرسیم که تعداد زیادی از مخاطبان طرح های بدون خودرو به ویژه در فصل های پاییز و زمستان دانش آموز هستند. برای گسترش اجرای این طرح در مدرسه ها هم فعالیتی اجرا شده است؟
درویش می گوید: شهرداری تهران با چهار مدرسه هماهنگ نموده و قرار است در این چهار مدرسه، به عنوان مدارس نمونه فعالیت هایی در این زمینه صورت پذیرد. بعضی مدارس شهرهای بناب، مراغه، میاندوآب، بیرجند و بجنورد هم دارند این کار را انجام می دهند.
- نقش نوجوانان
سؤال دیگر این است که آیا نوجوانان می توانند در گسترش این پویش نقشی داشته باشند؟ یا باید منتظر تصمیم بزرگ ترها بمانند؟
درویش درباره انتظارهایش از نوجوانان هم این طور می گوید: انتظار ما از نوجوانان این است که روی پدر و مادر خود تأثیر بگذارند تا آن ها از خودروی تک سرنشین استفاده ننمایند.
خودشان هم اگر می توانند جهت مدرسه تا خانه را پیاده بروند و البته معتقدیم باید جهتهای امن در راه مدرسه ها ایجاد گردد.
وزن دانش آموزان ما بالا رفته است و کم تحرک شده اند. وزن دانش آموزان زیر 12 سال دوبرابر شده و این خطرناک است و باعث می گردد بعدها در اوج کارآفرینی نسل جوانِ ما به بیماری های قلبی و فشار خون مبتلا بشوند.
البته از مدیران مدرسه ها هم می خواهیم دانش آموزانی را که با دوچرخه یا پیاده به مدرسه می روند، تشویق نمایند.
- چرا سه شنبه؟
محمد بختیاری، طراح ایده سه شنبه های بدون خودرو، در گفت وگویی با روزنامه شهروند گفته بود: اعتقاد داشتم دولت به تنهایی ازعهده معضل آلودگی هوا بر نمی آید و ضروری است که مردم را به صورت جدی درگیر ماجرا کنیم.
او گفته است که من فکر کردم روز میانی هفته، می تواند پرترددترین روز هفته باشد؛ برای همین تصمیم گرفتم روز میانی هفته یا سه شنبه را به عنوان روز مناسب این پویش مطرح کنم و امیدوارم که این حرکت مردمی به سایر روزهای هفته نیز تعمیم پیدا کند.
منبع: همشهری آنلاین